Diyagonal | Cem Arber | Arap sermayesi futbola agresif şekilde girene kadar futbol dünyasının en ünlü yıldızları, Avrupa’nın üst seviye kulüplerinde en yüksek maaşları alıyorlardı. Suudi Pro League’in yıldız isimleri hedef almaya başlamasından bu yana, durum çarpıcı şekilde değişti. Cristiano Ronaldo, Neymar ve Karim Benzema gibi süper yıldızların artık Avrupa’daki herhangi bir meslektaşlarından çok daha fazlasını kazandıkları biliniyor. Lionel Messi de Miami tercihine rağmen benzer bir durumda. Bu yazımızda Avrupa futbolu özelinde en çok kazanan 10 oyuncuyu mercek altına alıyor ve finansal gerçekleri saha verileriyle karşılaştırıyoruz. Acaba Avrupa’nın en çok kazanan 10 oyuncusu içinde maliyet/fayda oranı bakımından bir sıralama yapıldığında nasıl bir tabloyla karşılaşıyoruz?
Sorunun cevabına geçmeden önce kullanılan yöntem ile ilgili açıklayıcı bilgi verelim. Aşağıda haftalık maaş bakımından en çok kazanan 10 oyuncuyu göreceksiniz. (capology.com verileri) Bu 10 oyuncunun sezonun son oynanan haftasına kadar elde ettikleri verimlilik puanları (whoscored.com verileri) ve kulüp formasıyla çıktıkları maç sayıları da aşağıda yer alıyor. Verimlilik puanı ile çıkılan maç sayısının çarpımı, haftalık maaşa bölündüğünde ise maliyet endeksini elde etmiş oluyoruz. Burada en düşük değer en iyi oyuncuyu belirliyor. Nihai tabloya yazının sonunda göz atabilirsiniz.
- Casemiro – 409.538 €
Verimlilik Puanı: 6.82 Oynadığı Maç: 12
Maliyet Endeksi: 5004.1
David de Gea’nın yaz döneminde ayrılmasının ardından Manchester United’ın en çok kazanan oyuncusu haline gelen Casemiro, Old Trafford’daki ilk sezonunda büyük bir etki yaratmıştı. Deneyimli Brezilyalı, İngiltere’ye heybesinde beş Şampiyonlar Ligi şampiyonluğuyla gelmiş olduğundan yatırıma değer bulunuyordu. Ancak Brezilyalı yıldız başarısını ikinci sezona taşıyamamış görünüyor. Oynadığı maçlarda verimlilik puanı çok kötü değilse de Ekim ayında yaşadığı ciddi sakatlığın etkisiyle sezonda sadece 12 maça çıkabilmiş olması listenin son sırasında olmasına, bir başka deyişle bu listenin en az kazananı olmasına rağmen nihai tabloda onu 6. yapıyor.
- Manuel Neuer – 403.846 € (350.977 £)
Verimlilik Puanı: 6.61 Oynadığı Maç: 10
Maliyet Endeksi: 6109.6
Bayern Münih’in kaptanı, kulüpte iki kez üç kupalı sezonlar yaşadı ve üst üste kazanılan 11 Bundesliga şampiyonluğunun her birinde kulüpte yer aldı. Neuer, en son 2022 yazında yeni bir sözleşme imzalamıştı ve kazanılan kupalardaki olağanüstü hizmetinin karşılığını iyi bir şekilde alıyordu. Verilen maaş göz önüne alındığında, Bavyera kulübüne onun eksikliğinin epey pahalıya patladığını tahmin etmek zor değil. Tecrübeli kaleci kayak yaparken geçirdiği kaza nedeniyle neredeyse 2023’ün tamamı boyunca sahalardan uzak kaldı. Performans rakamlarına baktığımızda hanesinde 6.61 verimlilik puanıyla sadece 10 maç görüyoruz. Bu durum da Neuer’i en düşük ikinci maaşa rağmen maliyet endeksinde 7. sıraya itiyor.
- Luka Modric – 420.769 € (359.598 £)
Verimlilik Puanı: 6.74 Oynadığı Maç: 20
Maliyet Endeksi: 3121.4
Listenin en yaşlı oyuncusu. Bir istikrar abidesi. Kendi neslinin en iyi oyuncularından biri. Modric eski takım arkadaşı Sergio Ramos’tan farklı bir rota çizdi ve bir dizi hak edilmiş, kısa vadeli sözleşme uzatmalarına imza atma yolunu seçerek otuzlu yaşlarının sonuna kadar Bernabeu’da kaldı. Real Madrid’in sembol ismi bu sezonun başında 38 yaşına girdi. Carlo Ancelotti; Jude Bellingham, Aurelien Tchouameni ve Eduardo Camavinga’dan oluşan yeni görünümlü orta sahaya geçiş yapmayı planlıyor ama Modric, dişe dokunur (6.74) verimlilik puanı ile tam 20 maç oynadı. Listenin en az kazanan üçüncü oyuncusu böylelikle maliyet endeksine göre bu grubun en iyi 4. oyuncusu olmayı başardı.
- Erling Haaland – 438.791 € (375.000 £)
Verimlilik Puanı: 7.45 Oynadığı Maç: 22
Maliyet Endeksi: 2677.2
İşte listenin şampiyonu. Kendisini Borussia Dortmund’da iken dünya futbolunun en gözde isimlerinden biri olarak kabul ettirdiği göz önüne alındığında, Manchester City’nin geçen yaz Haaland’la sözleşme imzalama isteği ve Norveçli’nin hatırı sayılır ücret taleplerine boyun eğmesi sürpriz olmamalı. (Haftalık 438 bin euro) Genç yıldız, Etihad’daki ilk sezonunda Avrupa Altın Ayakkabı ödülünü kazandı ve hem Şampiyonlar Ligi’nde hem de Premier Lig’de en skorer isim oldu. 7.45 verimlilik puanıyla 22 maç oynayan Haaland, görece düşük maaşının da etkisiyle maliyet endeksine göre en verimli oyuncu olmayı başardı. Haaland’ın City’deki geleceği 2027’ye kadar bağlı ancak yeni bir anlaşma yapma zamanı geldiğinde, İngiliz futbol tarihinin en çok kazanan futbolcusu olması hiç sürpriz sayılmayacak.
- David Alaba – 432.692 € (369.788 £)
Verimlilik Puanı: 6.70 Oynadığı Maç: 17
Maliyet Endeksi: 3798.8
Avusturyalı oyuncu, Bayern Münih’teki son sezonunu üç kupayla tamamladı ve art arda dokuz Bundesliga şampiyonluğunda başrol oynadıktan sonra Bavyera’dan ayrıldı. Böylesine bir performans göz önüne alındığında, Alaba’nın temsilcilerinin Real Madrid ile büyük bir maaş için pazarlık yapma konusunda çok güçlü bir konumda oldukları yadsınamazdı. Özellikle Alaba’nın serbest oyuncu olarak gelmesiyle İspanyol devinin herhangi bir transfer ücreti ödemesine gerek olmadığı düşünüldüğünde. 31 yaşındaki yıldız futbolcu, 6.70 verimlilik puanı ile 17 maç oynadı. Maliyet endeksine göre listenin beşinci sırasına yerleşse de aslında performans anlamında daha iyisini yapabileceği rahatlıkla söylenebilir.
- Kevin De Bruyne – 468.044 € (400.000 £)
Verimlilik Puanı: 6.05 Oynadığı Maç: 2
Maliyet Endeksi: 36681.3
Premier Lig’in en çok kazanan oyuncusu durumundaki De Bruyne’ün menajeri bile yok. Son anlaşmasını Nisan 2021’de bir veri analiz firmasının istatistikleriyle yaptığı sunumla imzalamıştı ve yanında sadece avukatı ile babası vardı. Ağustos ayında yaşadığı ciddi sakatlık nedeniyle şimdiden 33 maç kaçırmış durumda. Rehabilitasyon süresinin ne kadar uzayacağı da bilinmiyor. Kulübüyle sadece 2 maça çıkabilen ve bu maçlarda 6.05 verimlilik puanı elde edebilen Belçikalı yıldız, yüksek maaşının (haftalık 468 bin euro) etkisiyle maliyet endeksine göre listenin son sırasına yerleşiyor. Avrupa’nın en çok kazanan beşinci oyuncusu olan Belçikalı, muhtemelen 2025’te yeni sözleşme zamanı geldiğinde listede biraz daha yukarılara tırmanacak çünkü bu tablo tamamen ağır sakatlığın bir etkisi.
- Toni Kroos – 468.846 € (400.686 £)
Verimlilik Puanı: 7.08 Oynadığı Maç: 23
Maliyet Endeksi: 2879.1
Modric gibi Kroos da Haziran ayında Bernabeu’da bir yıllık sözleşme uzatımı için yeni bir anlaşma imzalamıştı. Alman oyuncu, orta sahadaki istikrar şampiyonu arkadaşından beş yaş daha genç ancak kariyerine Modric kadar uzun süre devam etmeyeceği yönünde demeçler vermişti. Real Madrid’in en çok kazanan ismi ayrıca Ağutos’ta 21 yaşındaki Gabri Veiga’nın Celta Vigo’dan Suudi Arabistan’ın Al Ahli takımına transferini “utanç verici” olarak nitelemişti. Kroos, sözleşme süresi bitiminde son bir yüksek kontratla ilgilenmiyor gibi görünüyor. Sezonda 23 maça çıkan Alman orta saha, bu maçlarda 7.08 gibi başarılı bir verimlilik puanı elde etmeyi başardı. 33 yaşındaki yıldız, başarılı performansına rağmen yüksek maaşının etkisiyle maliyet endeksine göre sıralamada kendisine 3.lükte yer buluyor.
- Harry Kane – 480.769 € (410.876 £)
Verimlilik Puanı: 8.00 Oynadığı Maç: 21
Maliyet Endeksi: 2861.7
Bundesliga tarihinin en yüksek sözleşmesiyle Bayern’in yolunu tutan Harry Kane, bu tercihiyle Alan Shearer’a ait Premier Lig tarihinin en çok gol atan oyuncusu olma şansını da elinin tersiyle itmişti. Bayern, Lewandowski’nin yerini doldurmak için para musluklarını sonuna kadar açtı. 100 milyon euro civarındaki bonservisin yanı sıra Kane’e de haftalık 481 bin euroya yaklaşan bir sözleşme verdiler. Açıkçası, Kane de bu ağır sözleşmenin hakkını sahada veriyor gibi görünüyor. Ortalama 8.00 verimlilik puanıyla oynanmış tam 21 maç. Bu istikrarlı ve başarılı performansıyla maliyet endeksini epeyce düşüren İngiliz yıldız, sıralamada adını ikinciliğe yazdırarak, pahalı ama isabetli bir transfer olduğunu kanıtlıyor.
- Frenkie de Jong – 721.154 € (616.313 £)
Verimlilik Puanı: 7.07 Oynadığı Maç: 12
Maliyet Endeksi: 8500.1
Barcelona’nın Hollandalı yıldızı, Avrupa’nın en çok kazanan ikinci oyuncusu. Son yıllarda transfer hamleleri tartışılır hale gelen Katalan ekibinin bu tartışmalardan en fazla pay alan oyuncularından biri. Doğrusunu söylemek gerekirse de Jong; son dönemde Lionel Messi, Sergio Busquets, Gerard Pique ve Jordi Alba gibi uzun süredir görev yapan oyuncuları kadrolarından çıkararak maaş yükünü önemli ölçüde azaltmak için çaba sarf eden Josep Maria Bartomeu’nun geriye kalan sıkıntılarından. 2026’ya kadar haftalık 721 bin euro kazandığı bir sözleşmesi var. 7.07 verimlilik puanıyla sezonda 12 maça çıkan Frenkie de Jong başarılı saha içi performansına rağmen yüksek maaşının etkisiyle maliyet endeksine göre 9.sırada kendisine yer bulabiliyor. Kevin de Bruyne sakatlıkla boğuşmasa muhtemelen son sırada yer alacaktı.
- Kylian Mbappe – 1.384.615 € (1.183.321 £)
Verimlilik Puanı: 7.84 Oynadığı Maç: 22
Maliyet Endeksi: 8027.7
Maliyet açısından burada bir sürpriz yok. Dünya futbolunun Avrupa’da kalan az sayıdaki süper yıldızlarından biri olan Mbappe, dudak uçuklatan bir sözleşmenin sahibi. Fransız yıldızın haftalık maaşı 1 milyon 385 bin euro civarında. Bu maaş listedeki en yakın rakibini dahi neredeyse ikiye katlıyor. Mbappe, önümüzdeki bir veya iki yıl içinde PSG’den ayrılacak gibi görünüyor ama Florentino Perez ve Real Madrid’in bile bu skaladaki bir maaşı üstlenme konusunda çekinceli davranacağı çok açık. 7.84 gibi süper bir ortalama verimlilik puanıyla tam 22 maç oynamasına rağmen Mbappe’nin maaşı o denli yüksek ki, maliyet endeksinde kendisine ancak 8.sırada yer bulabiliyor.
Maliyet Endeksine Göre Sıralama: (en düşük en iyi)
- Erling Haaland (2677.2) – Man. City
- Harry Kane (2861.7) – FC Bayern
- Toni Kroos (2879.1) – Real Madrid
- Luka Modric (3121.4) – Real Madrid
- David Alaba (3798.8) – Real Madrid
- Casemiro (5004.1) – Man. Utd.
- Manuel Neuer (6109.6) – FC Bayern
- Kylian Mbappe (8027.7) – PSG
- Frenkie de Jong (8500.1) – Barcelona
- Kevin de Bruyne (36681.3) – Man. City
-Cem Arber